Of het nu gaat om een miljonairsbelasting, een vermogensbelasting, of een belasting op het nettovermogen – waarbij eerst de schulden worden afgetrokken – het idee om de rijken te belasten door jaarlijks een deel van hun vermogen af te romen, is populair. In theorie kunnen we met de opbrengst de energietransitie financieren, de veiligheid verbeteren, de staatsschuld aflossen, de belasting op arbeid verminderen, enzovoort. De meest enthousiaste voorstanders geloven zelfs dat we al deze doelen tegelijk kunnen bereiken. Interessante neveneffecten zouden kunnen zijn dat de concentratie van rijkdom in handen van een minderheid wordt verminderd, en dat grote vermogens worden gestimuleerd om te investeren in productieve activiteiten.
Dat is de theorie. Maar hoe zit het met de praktijk? De afgelopen maanden zijn er interessante studies over dit onderwerp verschenen, die ons kunnen helpen verder te kijken dan clichés en politieke slogans.
Op de lange termijn kan het belasten van vermogens gevolgen hebben voor ondernemerschap, consumptie en werkgelegenheid. “Een belasting op grote vermogens is contraproductief, vooral wanneer deze belasting wordt geheven op het vermogen zelf of op een fictief rendement op het vermogen,” zegt Michel Maus, hoogleraar fiscaal recht aan de VUB. “Een dergelijke belasting werkt ontmoedigend, is schadelijk voor ondernemerschap en verhoogt het risico op belastingontwijking.”
