Het palmares van de regering-Michel oogt weer een beetje magerder. Het Grondwettelijk Hof heeft nog maar eens een project van de Zweedse ploeg vernietigd: het onbelast bijverdienen, een trofee die de liberalen in 2017 binnenhaalden. Amateurclubs mogen hun trainers nog tot eind dit jaar onbelast betalen, maar nadien is het gedaan. “Dit doet de geloofwaardigheid van de politiek weer geen goed”, zegt fiscalist Michel Maus.
Zo goed als de halve wereld was tegen de bijkluswet, zoals het onbelast bijverdienen ook wel wordt genoemd. Niet alleen academici, vakbonden, werkgevers of middenveldorganisaties waarschuwden voor de nefaste gevolgen ervan, ook tal van officiële instanties – de Raad van State, de Nationale Arbeidsraad en de Hoge Raad voor de Zelfstandigen – leverden een negatief advies af. Toch zette toenmalig premier Charles Michel door. Het was de scalp van Open VLD uit het zomerakkoord van 2017.En dus kunnen werknemers die minstens 4/5 werken, gepensioneerden en zelfstandigen in hoofdberoep sinds 2018 zo’n 500 euro per maand of 6.000 euro – ondertussen geïndexeerd tot 6.340 euro – per jaar bijverdienen zonder daar belastingen of sociale bijdragen op te moeten betalen. Sindsdien maakten een 22.000 mensen ervan gebruik. Vooral in het verenigingsleven. Het gaat dan bijvoorbeeld om amateurclubs die hun trainers betalen of verenigingen die vrijwilligers die mee op kamp gaan vergoeden. Maar ook klusjes bij particulieren (gras afrijden, dingen herstellen, bijles geven) of diensten die online worden aangeboden (het aanvragen van een babysit, eten bestellen genre Deliveroo) konden zo onbelast worden betaald.
Het waren vooral die klusjes en de fiscale boost voor de e-commerce die vakbonden en werkgevers ertoe aanzetten naar het Grondwettelijk Hof te stappen. Een uitholling van de sociale zekerheid en een nepstatuut voor werkenden, stellen de syndicaten. Ondernemersorganisaties zoals Unizo en NSZ en sectorfederaties zoals Bouwunie en Boerenbond noemden het een regelrechte discriminatie en oneerlijke concurrentie tegenover zelfstandigen die hetzelfde werk doen, maar wel belastingen en sociale bijdragen moeten betalen.
“Bon, nu zullen klusjes weer gewoon in het zwart gebeuren zeker?”
Het Grondwettelijk Hof volgde grotendeels die redenering en vernietigde de wet donderdag. Tot eind dit jaar mag het nog, maar vanaf 2021 is het afgelopen. “Nog maar eens een kwakzalversrecept van Zweedse makelij naar de prullenmand verwezen”, reageert ACV-voorzitter Marc Leemans. Ook Unizo en NSZ reageerden tevreden.
Vooral de vraag hoe het met het verenigingsleven verder moet, blijft hangen. Veel tegenstand tegen die regeling was er niet echt. De Vlaamse Sportfederatie vraagt een snelle oplossing. Ook gewezen Vlaams minister van Sport Philippe Muyters (N-VA) doet dat. “Ik heb hier vier jaar aan gewerkt en er was grote consensus over. Maar tijdens het zomerakkoord heeft Open VLD de kar overladen en zo gaat alles naar af.” Minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open VLD) en CD&V roepen nu al op een nieuwe oplossing uit te werken voor de vele vrijwilligers in Vlaanderen.
Voor de Zweedse partijen is het een nieuwe smet op het blazoen. Het komt voor fiscalist Michel Maus dan ook niet echt als een verrassing. “Dit toont aan hoe moeilijk het is fiscale wetten te maken. Anderzijds is er een probleem met de kwaliteit van de wetgeving”, zegt hij. Maus stelt voor het Grondwettelijk Hof de mogelijkheid te geven wetten te toetsen nog voor ze in werking treden. “Maar dit is niet goed voor de geloofwaardigheid van de politiek. Bon, nu zullen klusjes weer gewoon in het zwart gebeuren zeker?”
