Minister van Financiën Vincent Van Peteghem zal nog een stevige kluif aan de effectentaks hebben. Er was onduidelijkheid over, maar de vakbonden moeten de effectentaks ook betalen. Fiscaal expert Michel Maus verwacht een procedureslag voor het Grondwettelijk Hof.
De gewesten en gemeenschappen, provincies, gemeenten, intercommunales, OCMW’s, mutualiteiten en universiteiten komen in het vizier van de federale effectentaks. Zolang die overheden en organisaties meer dan 1 miljoen euro op een effectenrekening hebben staan, moeten ze daarop een taks van 0,15 procent betalen. Dat werd woensdag al duidelijk.
Ook op vakbonden is die effectentaks van toepassing, blijkt nu. Daar werd eerst over getwijfeld. Vakbonden hebben geen rechtspersoonlijkheid, waardoor woensdag geconcludeerd werd dat hun effectenrekeningen niet onderhevig zouden zijn aan de taks.
Vakbonden
‘Dat klopt niet’, zegt professor fiscaal recht Axel Haelterman (KU Leuven).’Wat geviseerd wordt, is het product effectenrekening, niet de organisatie. De taks is dus wel degelijk ook op hen van toepassing. Dat ze geen rechtspersoonlijkheid hebben, staat daar los van. Er is altijd ergens een natuurlijk persoon die optreedt, en die wordt geviseerd, zoals dat tevoren al gebeurde bij de Kaaimantaks. Vakbonden ontspringen in geen geval de dans.’ De vakbonden willen voorlopig niet reageren, omdat ze de modaliteiten van de taks niet kennen.
Luc Sels, de rector van de KU Leuven, vindt het omstreden dat die taks ook van toepassing is op de effectenrekeningen van de universiteit. ‘Het is voor een universiteit met een groot universitair ziekenhuis in dezelfde rechtspersoon bijzonder om een (stevige) effectentaks te betalen voor de financiering van de … gezondheidszorg’, schrijft hij op Twitter.
Grondwettelijk Hof
Fiscaal expert Michel Maus (VUB) ziet nog een pervers effect van de effectentaks ontstaan. Omdat die van toepassing is op regionale overheden, provincies en gemeenten dreigt de belastingdruk voor de middenklasse te stijgen. ‘Met de taks wordt de begroting van die overheden onder druk gezet. Als ze die sluitend willen houden, moeten ze op zoek naar extra financiering. Dat geld dreigen ze opnieuw bij de middenklasse te gaan zoeken. Zo krijg je dat de effectentaks uiteindelijk onrechtstreeks gedragen moet worden door de middenklasse, terwijl de taks an sich bedoeld was als een rijkentaks.’
Een rijkentaks is het volgens Maus niet. ‘Men wilde de grote vermogens laten bijdragen en vertrok vanuit de filosofie van een rijkentaks, maar beperkt dat nu tot de effectenportefeuilles. Mensen met een kunstcollectie van 10 miljoen euro viseert men niet.’
Het staat volgens Maus dan ook in de sterren geschreven dat het tot een procedureslag zal komen voor het Grondwettelijk Hof omdat de taks zou discrimineren. Ook de effectentaks van de regering-Michel werd vernietigd omdat de taks voor het bezit van bepaalde financiële instrumenten verschuldigd was en voor andere niet.
Om te vermijden dat mensen hun portefeuille opsplitsen om onder de drempel van 1 miljoen euro te komen, voerde de regering een antimisbruikbepaling in. Ook die zal nog stof tot discussie geven. ‘Mensen die voor 30 oktober drie portefeuilles van elk 500.000 euro hadden, moeten de belasting niet betalen. Mensen die hun portefeuille van 1,5 miljoen na die datum opsplitsen, betalen wel een effectentaks. Die antimisbruikbepaling is echter niet gekoppeld aan een wetgeving. Ze hanteert als startdatum 30 oktober, de dag waarop er over de effectentaks gecommuniceerd werd in de pers. Dat is absurd. Ook dat zal nog tot juridische procedures leiden’, zegt Maus.
