“Er staan nog miljarden zwart geld op Belgische rekeningen”. Dat is althans de bewering van Steven Vanden Berghe, topman bij de Federale Overheidsdienst Financiën en voorzitter van de fiscale rulingdienst, die afgelopen week met een opmerkelijk voorstel opriep om een nieuwe fiscale amnestieregeling te organiseren, om de zwarte en vijftig tinten grijze euro’s te regulariseren die op Belgische rekeningen staan geparkeerd. Volgens Steven Vanden Berghe zou dit een opportuniteit zijn voor de overheid om het corona-gat in de begroting toch minstens gedeeltelijk te kunnen opvullen.
Ja maar, zie ik u denken. Er zijn toch al verschillende fiscale amnestierondes geweest, dus waarom zouden we nu nog een bijkomende kans geven aan fiscale fraudeurs en zwartspaarders om zich in regel te stellen? Ze hebben toch kansen genoeg gehad? Wel dat is natuurlijk zo, maar toch ben ikzelf een grote voorstander van een nieuwe fiscale amnestie-ronde. Want Steven Vanden Berghe heeft gelijk. Er staan inderdaad nog miljarden zwart geld op Belgische bankrekeningen, en dat heeft vooral te maken met de manier waarop de overheid de vorige amnestierondes heeft georganiseerd.
Tussen 2004 en vandaag is de wetgeving rond de fiscale amnestie maar liefst vier keer gewijzigd. Cruciaal hierbij is de wijziging van 15 juli 2013. Tot voor deze datum was het voor de berouwvolle fiscale zondaar niet vereist om het ontdoken kapitaal mee te nemen in de fiscale regularisatie. Dit betekent concreet dat wie over een zwart of grijs kapitaal beschikte, voor 15 juli 2013 verlost kon worden van zijn fiscale zonden door enkel de opbrengst van het kapitaal van de laatste zeven jaar te regulariseren. Na deze datum moest het ontdoken kapitaal wel mee de fiscale wasmachine in om bij een amnestie witgewassen te worden.
Heel wat fiscale zondaars die met hun kapitaal naar het buitenland waren “gevlucht”, hebben in de periode voor 15 juli 2013 dan ook enkel hun zwarte inkomsten van de laatste zeven jaar geregulariseerd en hebben zich vervolgens de vraag gesteld of ze met hun kapitaal in het buitenland moesten blijven, dan wel naar België moesten terug keren. Wie geen fiscale heimwee had en in het buitenland is gebleven, heeft zich dat later heel erg moeten beklagen. Sinds 2018 werd onder impuls van de OESO immers een systeem van internationale uitwisseling van bankgegevens ingevoerd waardoor de nationale fiscale administraties onderling bankgegevens van buitenlandse rekeninghouders met elkaar zijn gaan uitwisselen. De Belgische fiscus krijgt hierdoor automatisch informatie van Belgen met bijvoorbeeld een Luxemburgse en Zwitserse bankrekening en is zeer geïnteresseerd in de vraag of het kapitaal van deze rekeningen wel volledig proper is. Wie zijn zwart kapitaal dus niet heeft geregulariseerd, zal dit geweten hebben.
Maar voor wie echter wel gebukt ging onder fiscale heimwee en voor 15 juli 2013 met zijn kapitaal is teruggekeerd naar België, is de situatie totaal anders. Niettegenstaande de fiscale regularisaties in die periode in meeste gevallen “halfbakken” waren – waarbij niet het kapitaal, maar enkel de inkomsten van de laatste zeven jaar werden geregulariseerd – hebben de Belgische banken toch al deze fiscale zondaars met open armen ontvangen. En sindsdien worden zij in de regel niet verontrust, noch door de bank zelf, noch door de fiscus. In tegenstelling tot buitenlandse rekeningen waar de fiscus automatisch de gegevens van ontvangt, heeft de fiscus immers geen zicht op de gegevens van Belgische bankrekeningen. Enkel wanneer de fiscus fraude kan aantonen, kunnen de gegevens van Belgische bankrekeningen worden opgevraagd bij de Belgische banken. Dit betekent met andere woorden dat de zwartspaarder die vroeger met zijn zwart kapitaal naar het buitenland vluchtte om aan de fiscus te ontsnappen, nu nergens veiliger zit dan onder de eigen kerktoren.
Dus ja Steven Vanden Berghe heeft een punt als hij zegt dat er nog vele miljarden zwarte en grijze euro’s op Belgische rekeningen circuleren. Over hoeveel miljard het zou gaan is nog onduidelijk, maar Karel Anthonissen, de voormalige Gewestelijk Directeur van de Bijzondere Belastinginspectie, schat het bedrag op 36 miljard euro. In een poging om alsnog de belasting op deze niet geregulariseerde kapitalen te recupereren heeft Karel Anthonissen in 2016 een strafklacht ingediend tegen 61.546 belastingplichtigen, maar justitie heeft geweigerd deze klacht te onderzoeken. Dus ja het klopt evenzeer, als Steven Vandenberghe zegt dat het zwarte goud zich nog steeds in eigen land bevindt, en dat we met een nieuwe fiscale amnestieronde een pak centen voor de Schatkist kunnen recupereren.
Wat moeten we daar voor doen? Wel niet veel, we hebben nog steeds een fiscale amnestiewetgeving en die werkt uitstekend. Er is enkel een duwtje nodig om mensen in die richting te bewegen. Indien banken niet alleen de gegevens van buitenlandse bankrekeningen, maar ook die van Belgische bankrekeningen automatisch met de fiscus zouden moeten wisselen, is dit probleem in een mum van tijd opgelost.
