De financiële kater waarmee corona ons opzadelt, voert de druk op om tegen september een nieuwe regering te hebben. Een deel van het relanceplan moet daarom overgeheveld worden naar de regeringsonderhandelingen, klinkt het in de Wetstraat. Het maakt de druk alleen maar groter om snel werk te maken van die regeringsonderhandelingen.
Even terugspoelen naar zaterdagmiddag: de superkern met tien partijen die de regering-Wilmès nog enkele weken met volmachten steunen, vergadert over onder meer het derde luik van een relanceplan dat de premier in gedachten heeft. Wilmès doet er haar voorstellen uitgebreid uit de doeken. Op tafel ligt een voorstel om enerzijds de horeca te steunen met een btw-verlaging, het corona-ouderschapsverlof te verlengen en leefloners, mensen met een beperking en ouderen met inkomensgarantie een eenmalige premie van 250 euro te geven. Daarnaast wil de regering ook de evenementensector broodnodige steun geven en wordt er werk gemaakt van een horecacheque. Kortom, een brede waaier aan maatregelen met ook nog eens een flink prijskaartje van dik 2,5 miljard euro.
Tot een akkoord kwam het zaterdag voorlopig niet. Helemaal onverwacht was dat niet, want Wilmès had op voorhand aangekondigd dat alle partijen rond de tafel hun voorstellen zouden mogen doen. “De ambitie is om te komen tot een globale aanpak die ook rekening houdt met voorstellen uit de Kamer en daar de breedst mogelijke steun zal vinden in het parlement”, klinkt het in de Zestien.
Iedereen een eigen idee
Achter de schermen werken verschillende partijen intussen zelf ook aan ideeën om zo hun eigen accenten te kunnen leggen in het globale plan. Het meest uitgewerkte plan naast dat van de regering is het plan van PS-voorzitter Paul Magnette. In een interview met Le Soir liet hij zaterdag al even in zijn kaarten kijken. Magnette berekende dat zijn plan, met maatregelen om onder meer de horeca, ziekenhuizen, cultuur en koopkracht te dienen, zo’n 37,5 miljard zal kosten. Het kwam Magnette alvast op felle kritiek te staan.
Maar hoe moet het nu verder? Het plan is om in de loop van de week werkgroepen op te richten die de verschillende voorstellen te bespreken en een compromis te vinden. “Volgend weekend kunnen we dan mogelijk een besluit treffen in de superkern. Het overleg met de sociale partners kan eventueel parallel verlopen”, liet CD&V-voorzitter Joachim Coens optekenen. Hij vindt het naar eigen zeggen ook belangrijk dat er een duidelijk beeld is van de budgettaire consequenties van de maatregelen.
Stevig prijskaartje
Iedereen is het er intussen over eens dat die maatregelen de staat gaan opzadelen met een flinke schuld, de uitdaging wordt om die tekorten niet structureel te laten worden. In De Zondag pleit Vlaams minister Benjamin Dalle (CD&V) alvast voor een nieuw globaal plan voor de sanering van de overheidsfinanciën in de geest van Jean-Luc Dehaene. “Er zullen heilige huisjes moeten sneuvelen”, waarschuwt Dalle. “We gaan moeten besparen, óók in de sociale zekerheid. Anderzijds gaan er nieuwe inkomsten aangeboord moeten worden. Dat is ook pijnlijk om te zeggen, maar het is nu eenmaal de realiteit.”
Dalle reageert daarmee onrechtstreeks op de oproep van fiscaal expert Michel Maus, eerder op deze site. Ook hij pleitte eerder voor een soort crisismaatregel: “Een ingreep zoals toenmalige premier Jean-Luc Dehaene in 1992 invoerde – bij alle tarieven van de inkomstenbelasting kwam er 3 procent bij – kan misschien wel iets betekenen, mits een sociale correctie zodat de laagste inkomens buiten schot blijven.”
Lont uit kruitvat
Ook binnen de politiek groeit intussen het besef dat zulke maatregelen echt geen taboe meer zijn. Maar net daarom wordt achter de schermen momenteel stevig gelobbyd om de meer structurele maatregelen uit het relanceplan te verschuiven naar de onderhandelingen voor de vorming van een nieuwe regering. Het moet volgens een aantal betrokkenen de lont uit het kruitvat halen van de meer ideologisch geladen beslissingen. Begrijp: als dat niet gebeurt, dan is het onrealistisch om volgende zaterdag al knopen door te hakken over enkele broodnodige maatregelen.
En die nieuwe regering? Ook daar ligt de timing nu “meer dan ooit” op september, zegt een betrokkene. “De nood aan een stevige regering wordt alleen maar urgenter door het financiële plaatje van zo’n relanceplan.”
