2020/07/16: Kunst- en voetbalsector voortaan onderworpen aan de preventieve witwasregelgeving

Op 15 juli 2020 werd in de kamer een wet goedgekeurd waarmee een aantal belangrijke wijzigingen worden aangebracht aan de Belgische preventieve witwasregelgeving. In hoofdzaak vormt deze wet de  omzetting van de vijfde Europese Witwasrichtlijn, maar de Belgische wetgever gaat verder dan dat.

 

Concreet worden niet enkel kunsthandelaars (wanneer de waarde van de verrichtingen of een reeks van verrichtingen 10.000 euro of meer bedraagt) toegevoegd als nieuwe onderworpen entiteit, zoals voorgeschreven door de vijfde Witwasrichtlijn, maar ook professionele topvoetbalclubs, voetbalmakelaars en de Koninklijke Belgische voetbalbond.

 

  • Inwerkingtreding

 

In de toekomst zullen deze onderworpen entiteiten bijgevolg de wettelijke verplichtingen zoals opgenomen in de preventieve witwasregelgeving moeten naleven. Voor de kunsthandelaars is dit reeds het geval vanaf de tiende dag na de publicatie van de wet in het Belgisch Staatsblad. Voor de professionele topvoetbalclubs en de Koninklijke Belgische Voetbalbond is dit ten vroegste vanaf 1 juli 2021 (met een mogelijk uitstel van 6 maanden). Voor de voetbalmakelaars zal de inwerkingtreding worden vastgelegd door de Koning van zodra er een akkoord is met de verschillende Gewesten.

 

  • Onderworpen entiteiten

 

In eerste instantie is het uiteraard belangrijk om te weten wie nu juist als een onderworpen entiteit wordt beschouwd.

 

Als kunsthandelaars worden beschouwd :

 

  • de natuurlijke personen of rechtspersonen die kopen, verkopen of optreden als tussenpersoon in de handel van kunstwerken of roerende goederen van meer dan vijftig jaar oud, wanneer de verkoopprijs van een of een geheel van deze werken of goederen gelijk is aan of hoger is dan 10 000 euro en die zijn ingeschreven zijn bij de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie.

 

De tussenpersonen omvatten kunstgalerieën, veilinghuizen en organisatoren van beurzen en salons. Wanneer de tussenpersoon een veilinghuis is, is de hierboven bedoelde verkoopprijs de maximumschatting door het veilinghuis.

 

  • de natuurlijke personen of rechtspersonen die eigenaar of beheerder zijn van entrepots, met inbegrip van douane-entrepots of in vrijhavens gelegen entrepots, die specifiek een opslagdienst aanbieden voor kunstwerken of roerende goederen van meer dan vijftig jaar oud en alleen voor dergelijke goederen en werken en die zijn ingeschreven zijn bij de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie.

 

De Koning zal bepalen welke de regels en voorwaarden zijn voor de inschrijving bij de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie. Deze inschrijving moet verzekeren dat de kunsthandelaars over de noodzakelijke professionele betrouwbaarheid beschikken voor de uitoefening van hun activiteiten. Zolang deze regels en voorwaarden niet zijn bepaald, kunnen kunsthandelaars – bij gebrek aan inschrijving – niet worden beschouwd als een onderworpen entiteit.

 

Een kunstwerk wordt omschreven als elk werk van grafische of beeldende kunst, zoals afbeeldingen, collages, schilderingen, tekeningen, gravures, prenten, lithografieën, beeldhouwwerk, tapisserieën, keramische werken, glaswerk en foto’s, voor zover dit werk een schepping is van de kunstenaar zelf, of het gaat om een exemplaar dat als oorspronkelijk kunstwerk wordt aangemerkt. Voor wat betreft de goederen van meer dan vijftig jaar oud wordt niet-limitatief verwezen naar zoölogische, botanische, archeologische voorwerpen, delen van monumenten die niet in hun geheel bewaard zijn gebleven, postzegels, archieven, muziekinstrumenten, enz.

 

Met een professionele topvoetbalclub wordt bedoeld:

 

  • elke in België gevestigde onderneming die een professionele voetbalclub bezit of beheert waarvan ten minste één ploeg in het (de) kampioenschap(pen) van het hoogste niveau van de competitie in België speelt. Concreet gaat het om de 24 clubs afkomstig uit de voetbalreeksen 1A en 1B.

 

Een voetbalmakelaar is:

 

  • elke in België gevestigde natuurlijke of rechtspersoon die in de voetbalsector particuliere arbeidsbemiddeling verricht voor potentiële betaalde sporters of voor rekening van werkgevers met het oog op het sluiten van een arbeidsovereenkomst voor betaalde sporters en waarvan de activiteit wettelijk geregeld is.

 

Ook de professionele topvoetbalclubs en de voetbalmakelaars zullen moeten worden geregistreerd bij de FOD Economie volgens de regels, criteria en voorwaarden die door de Koning zullen worden bepaald.

 

De toevoeging van de Koninklijke Belgische voetbalbond houdt verband met het clearing house dat binnen haar schoot zal worden opgezet. Via dat clearing house zal er een overzicht zijn van alle voetbaltransfers en de transacties die daarbij gepaard gaan.

 

  • Wettelijke verplichtingen

 

Deze onderworpen entiteiten zullen in de toekomst de wettelijke verplichtingen zoals opgenomen in de preventieve witwasregelgeving moeten naleven.

 

Kort samengevat (en niet-limitatief) komen deze verplichtingen erop neer dat de onderworpen entiteiten voortaan moeten overgaan tot een klantenonderzoek (Know Your Client of KYC), een meldingsplicht hebben bij de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) voor verdachte transacties en hun interne werken moeten organiseren om deze verplichtingen te kunnen nakomen.

Het klantenonderzoek vereist in ieder geval de identificatie (inclusief verificatie) van de klant. De identificatie en verificatie van klanten kan voortaan ook gebeuren via elektronische middelen. Indien de klant een vennootschap, rechtspersoon, stichting, fiducie, trust of soortgelijke juridische constructie is of optreedt door middel van een lasthebber moet worden overgegaan tot de identificatie van de uiteindelijke begunstigden. Hiertoe zal men verplicht moeten overgaan tot de raadpleging van het UBO-register. De identificatie moet plaatsvinden vooraleer een zakelijke relatie wordt aangegaan. Indien een dergelijke identificatie niet kan plaatsvinden, mag geen zakelijke relatie worden aangegaan. Bovendien moet hiervan mogelijks melding worden gemaakt bij de CFI.

Gedurende de zakelijke relatie, maar ook ten aanzien van occasionele verrichtingen hebben de onderworpen entiteiten een verplichting tot doorlopende waakzaamheid m.b.t. de uitgevoerde verrichtingen (o.a. oorsprong van de geldmiddelen) en het actueel houden van identificatiegegevens.

Wanneer onderworpen entiteiten weten, vermoeden of redelijke gronden hebben om te vermoeden dat een verrichting verband houdt met het witwassen van geld of financiering van terrorisme zijn zij verplicht hiervan een melding te maken aan de CFI.

De uitvoering van voormelde verplichtingen met steeds gebeuren in functie van de hoegrootheid van het risico op het witwassen van geld of financiering van terrorisme waaraan de onderworpen entiteiten blootgesteld zijn en het individuele risicoprofiel van de klant. Hierbij moeten rekening houden met de kenmerken van hun cliënten, producten, diensten of verrichtingen die ze aanbieden, de betrokken landen of geografische gebieden en de leveringskanalen waarop een beroep wordt gedaan. Daarnaast zijn in de preventieve witwasregelgeving een aantal factoren opgenomen die wijzen op een potentieel lager risico (bijv. een klant die inwoner is van een land met doeltreffende systemen ter bestrijding van WG/FT) of op een potentieel hoger risico (bijv. een zakelijke relatie die plaatsvindt in ongebruikelijke omstandigheden). Indien een hoog risico wordt geïdentificeerd wordt een verhoogde waakzaamheid verwacht. In het geval van een laag risico mogen vereenvoudigde waakzaamheidsmaatregelen worden genomen.

Om deze verplichtingen in de praktijk te kunnen naleven zullen er in overleg met de betrokken sector nadere regels worden bepaald door de toezichtautoriteit (FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie). Zo zal er voor de voetbalsector een reglement worden aangenomen dat het begrip “cliënt” specificeert en transacties met een laag en/of hoog risico identificeert. In het bijzonder zouden spelerstransfers en grote sponsoroperaties aan deze verplichtingen worden onderworpen. Ticketing, cateringactiviteiten,… zouden een laag risico op het witwassen van geld vormen en zouden niet a priori het doelwit zijn van de in te stellen waakzaamheidsmaatregelen.

  • Sanctionering

Eventuele tekortkomingen aan deze verplichtingen kunnen worden gesanctioneerd met een administratieve geldboete van maximaal 1.250.000 euro, met een intrekking of schorsing van een eventuele vergunning of met een (tijdelijk) beroepsverbod. Bovendien riskeert eenieder die zich medeplichtig maakt aan eventuele witwasmisdrijven uiteraard ook te worden gesanctioneerd met de gebruikelijke strafrechtelijke sancties zoals voorzien in de repressieve witwasregelgeving.