Fiscale voordelen bij het verkopen van vermogen

In België geldt nog steeds de regel dat meerwaarden die worden gerealiseerd op de verkoop van privé aandelen fiscaal zijn vrijgesteld. Dit is overigens één van de belangrijkste redenen waarom er zoveel Fransen en Nederlanders zich in ons land komen vestigen. Nochtans moet worden opgemerkt dat er niet steeds een belastingvrijstelling is, wanneer aandelen met een meerwaarde worden verkocht.

De meerwaarden die worden gerealiseerd op aandelen zijn in de regel niet belastbaar op voorwaarde dat de verkoop kadert binnen een normaal beheer van het privé vermogen.  Indien dit niet het geval is, dan worden de meerwaarden beschouwd als divers inkomen belast tegen een vast tarief van 33%. De belangrijke vraag die zich dan ook concreet stelt is de vraag wanneer er sprake is van een “normaal” beheer van privé vermogen en wanneer er sprake is van een “abnormaal” beheer. Dat is jammer genoeg een vraag van hetzelfde kaliber als de vraag wat normale en wat abnormale sex is, en waarop geen eenduidig antwoord kan worden gegeven. De fiscale administratie gaat er van uit dat beursverrichtingen normaal gezien kaderen binnen het normaal beheer van het privé vermogen, zelfs als het om herhaalde aan- en verkopen gaat. Voor effecten die niet beursgenoteerd zijn, is de fiscus doorgaans strenger en kan de wanverhouding tussen de aan- en de verkoopprijs, de termijn tussen de aan- en verkoop en de financiële structuur om de aandelen te verwerven een probleem stellen in het kader van de evaluatie of het gaat of normaal of abnormaal beheer van het privé vermogen.

Naast een abnormale verkoop van aandelen zijn ook de meerwaarden die worden verkregen bij de verkoop van een “aanmerkelijk belang” belastbaar als divers inkomen, zij het tegen een tarief van 16,5%. Er is sprake van een aanmerkelijk belang indien een particulier zijn aandelen verkoopt in een Belgische vennootschap waarin hij (en zijn familie) een participatie heeft van meer dan 25% en zijn meerwaarde realiseert naar aanleiding van de verkoop van zijn participatie aan een rechtspersoon die buiten de Europese Economische Ruimte is gevestigd.

Ook wie onroerend vermogen verkoopt met een meerwaarde kan aan volledige belastingheffing ontsnappen indien men bepaalde voorwaarden respecteert.

Wie een perceel grond uit zijn privé-vermogen verkoopt met een meerwaarde is maar belastbaar indien de grond wordt verkocht binnen de 8 jaar na de aankoop. Indien de grond wordt verkocht na deze periode, dan geldt er een belastingvrijstelling. Indien het perceel grond niet werd aangekocht maar werd verkregen door schenking, dan is er maar sprake van een belastbare meerwaarde als het perceel wordt verkocht binnen drie jaar na de schenking en binnen de acht jaar na de verkrijging de schenker. Meerwaarden die binnen deze periode worden verkregen zijn belastbaar aan een vast tarief van 33% indien de meerwaarde in de eerste vijf jaar na de aankoop wordt gerealiseerd en aan 16,5% als de meerwaarde wordt gerealiseerd tussen het vijfde en het achtste jaar na de aankoop.

Voor gebouwen is er een gelijkaardige regeling voorzien, zij het dat de meerwaarden die worden verkregen op de “eigen woning” steeds van belastingheffing zijn vrijgesteld. Bij de verkoop van gebouwen is er slechts sprake van een belastbare meerwaarde indien het gebouw werd verkocht binnen de vijf jaar na de aankoop. Ingeval het gebouw via een schenking werd verkregen, dan moet de verkoop ook plaatsvinden binnen de drie jaar na de schenking. Wanneer u een gebouw hebt verkocht dat u zelf hebt laten bouwen, dan is er pas sprake van een belastbare meerwaarde indien  de bouwwerken zijn aangevangen binnen de vijf jaar na de verkrijging van de grond, en het geheel binnen de vijf jaar na de datum van de eerste ingebruikname of verhuring van het gebouw werd vervreemd. Indien binnen deze periode een meerwaarde wordt gerealiseerd, dan is deze meerwaarde belastbaar tegen een vast tarief van 16,5%.

Meerwaarden op gronden en gebouwen zijn dus maar belastbaar indien de transactie heeft plaatsgevonden binnen respectievelijk 8 jaar of 5 jaar. Maar zelfs indien de meerwaarde werd gerealiseerd binnen de belastbare periode, dan nog is er een man over boord. Om te bepalen welk bedrag belastbaar is, gaat men immers niet uit van de eenvoudige oefening waarbij men voor het bepalen van de meerwaarde de aankoopprijs in aftrek brengt van de verkoopprijs. Bij deze oefening wordt de aankoopprijs gecorrigeerd en verhoogd met een forfait van 25% en 5% per volledig verlopen jaar sedert de aankoop. Dit maakt dat u al een serieuze meerwaarde moet hebben gerealiseerd alvorens u belast gaat worden.

Voorbeeld:
Een belastingplichtige koop op 10 mei 2008 een stuk bouwgrond voor 150.000 euro. Hij verkoopt het stuk grond op 23 juni 2013 voor 240.000 euro, dus voor een meerprijs van 90.000 euro. Aangezien de verkoop dateert van minder dan 8 jaar na de aankoop is de meerwaarde principieel belastbaar.