Zijn het altijd dezelfde stemmen en gezichten die aan bod kwamen in de Vlaamse krantenkolommen en op praatprogramma’s in 2019? Eigenlijk wel. En het zijn, ondanks alle inspanningen rond diversiteit en inclusie, vaak mannen van middelbare leeftijd: Rik Torfs (896 mediaverschijningen), Stijn Baert (688), Herman Van Goethem (620), Geert Noels (614) voeren de top vijf aan – pas dan volgt Caroline Pauwels (611).
FINN onderzocht hoe gemediatiseerd een 65-tal opiniemakers in 2019 waren in het Vlaamse debat over economische en bedrijfseconomische onderwerpen. Concreet lag de focus op economie, arbeidsmarkt, duurzaamheid, ondernemerschap en durfkapitaal, innovatie, werk, HR en werkbaar werk, diversiteit en onderwijs. Voor al deze experts turfde FINN het aantal mediaverschijningen in gedrukte media, op radio en televisie aan Nederlandstalige en Franstalige zijde.
Noot: het onderzochte panel bevatte onafhankelijke experts, geen activisten (bv. Anuna De Wever), CEOs van grote organisaties (bv. de NMBS) en ook geen beroepspolitici.
Mattheus-effect
Uit de analyse blijkt dat een klein kransje van opinieleiders (“thought leaders”) met het leeuwendeel van de persaandacht gaat lopen in het (bedrijfs)economische debat. Meestal blijken dat mannen te zijn, vaak academici.
We zien eigenlijk ruwweg drie soorten opinieleiders. Er zijn alomtegenwoordige experts, die driehonderd keer of meer per jaar in media verschijnen. Zij zitten vaak in domeinen waar heel fel maatschappelijk debat rond woedt, zoals onderwijs en arbeidsmarkt.
Daarnaast heb je zwaargewichten in een domein dat net iets meer niche is, zoals Jurgen Ingels (ondernemerschap) of Gino Van Ossel (retail). Deze experten zie je tussen de honderd en driehonderd keer per jaar in media.”
Een derde groep zijn experts die je minder dan honderd keer per jaar tegenkomt – zij zijn in hun vakdomein vaak incontournable, maar hebben (nog) niet het brede bereik van Rik Torfs of Geert Noels. In deze groep treffen we wél een opvallend contingent vrouwen, zoals Elke Van Hoof, Veronique Goossens, Hylke Vandenbussche, Sofie Geeroms, Conny Vandendriessche of Marcia De Wachter.”
In onderzoek blijkt dat media vaak disproportioneel focussen op een klein kransje bekende gezichten. Dat Mattheüs-effect is zeer sterk zichtbaar in de Vlaamse media. We zien wel dat media actief proberen om diverse stemmen aan bod te laten komen, zoals Dalilla Hermans, Youssef Kobo of Hassan Al Hilou. Maar desondanks valt te vrezen dat deze lijst er volgend jaar nog zeer gelijkaardig zal uitzien. Het is niet zo makkelijk om van het peloton te promoveren naar de kopgroep.