08/05/2019 De Tijd: Geen boete meer voor zelfstandige met te laag loon

Het was een van de meest omstreden maatregelen bij de hervorming van de vennootschapsbelasting, maar sinds de publicatie in het Staatsblad deze week is het officieel: er komt geen boete voor wie zijn bedrijfsleider minder dan 45.000 euro loon uitkeert.

Het Zomerakkoord uit 2017 had een duidelijk doel voor ogen: de belastingdruk voor vennootschappen verlagen. Daar stond tegenover dat er ook enkele maatregelen zouden komen om de kosten te compenseren en om te vermijden dat eenmanszaken massaal vennootschappen werden om van het verlaagde belastingtarief te genieten. De vermindering is immers niet min, van 33,99 procent naar 29,58 procent in 2019 en naar 25 procent in 2020. Kmo’s betalen op een eerste schijf van 100.000 euro slechts 20 procent. Tenminste, als aan de voorwaarden wordt voldaan.

Om recht te hebben op het verlaagde tarief moeten vennootschappen hun bedrijfsleiders minstens 45.000 euro loon betalen. Vroeger was dat maar 36.000 euro. Bovendien kwam er een sanctie voor wie dat niet deed: 5 procent op het te weinig toegekende loon. Initieel was het de bedoeling dat de boete vanaf 2020 zelfs 10 procent zou bedragen, maar dat plan werd vorig jaar afgevoerd. Alleen startende ondernemingen – die minder dan vier jaar oud zijn – en vennootschappen met een belastbaar inkomen van minder dan 45.000 euro zouden aan de opgelegde minimumbezoldiging ontsnappen.

‘Die maatregel was van in het begin enorm omstreden’, zegt Denis-Emmanuel Philippe, advocaat-vennoot bij het advocatenkantoor Bloom. ‘Vooral kleinere ondernemers werden getroffen. Een bakker of slager die zichzelf maar 25.000 euro uitkeerde, werd dubbel gestraft. In eerste instantie omdat zijn vennootschapsbelasting 29,58 procent bedroeg in plaats van 20 procent, en daarbovenop kwam de boete van 5 procent. Op de 20.000 euro die hij zichzelf te weinig betaalde, is dat 1.000 euro.’

Niet verwonderlijk dus dat middenstandsorganisaties zoals UNIZO en UCM in opstand kwamen. In Wallonië klonk het protest nog luider, omdat de kmo’s er gemiddeld kleiner zijn dan in Vlaanderen. De PS diende een voorstel in om de sanctie te schrappen.Hoewel in het wetsvoorstel van de PS gevraagd werd de boete af te schaffen, was er geen sprake van dat retroactief te doen. Toch is dat nu gebeurd. ‘Dat betekent concreet dat de sanctie nooit heeft bestaan. Ook wie in 2018 onder de minimumbezoldiging van 45.000 euro zat, hoeft geen boete te betalen. Voor alle duidelijkheid: vennootschappen moeten hun bedrijfsleider wel nog steeds 45.000 euro loon betalen om recht te hebben op het verlaagde belastingtarief. Daar verandert niets aan, enkel de bijkomende boete valt weg’, benadrukt Philippe.

Daarmee komt meteen ook een einde aan anderhalf jaar vol onduidelijkheden. ‘Er werden heel wat vragen gesteld over de hervorming van de vennootschapsbelasting en vooral over die compenserende maatregelen. Ook ik kreeg er in mijn praktijk vaak mee te maken. Dat er nu duidelijkheid is, is een goede zaak. Maar tegelijkertijd slaat de regering hier wel een mal figuur. Door de sanctie retroactief in te trekken, geeft men toch toe dat men echt niet weet wat men doet.’Philippe benadrukt ook dat de afschaffing van de sanctie heel goed nieuws is voor kmo’s, maar bijzonder slecht voor de schatkist. ‘Op kruissnelheid zou de compenserende maatregel 120 miljoen euro opbrengen. Nu dat wegvalt, is er helemaal geen sprake meer van een neutrale hervorming van de vennootschapsbelasting. De vraag is hoe men dat gat in de begroting zal opvullen.’

‘Ik verwacht dat er nieuwe belastingen zullen komen, die vooral de rijkere burgers zullen treffen. Het partijprogramma van een aantal – vooral linkse – partijen pleit voor een verhoging van de belasting op kapitaal, met daartegenover een vermindering van de belasting op arbeid. Ook huurinkomsten zouden zwaarder belast kunnen worden, want als we heel eerlijk zijn, is dat belastingsysteem nu niet echt rechtvaardig’, zegt Philippe.

ANNICK CLAUS